Yazılım Nedir ?

Yazılım, elektronik ortamda ki aygıtların belirli bir işi yapmasını sağlayan aynı zamanda bilgisayar dili olarak oluşturulan komutların, programlamaların, belgelemelerin tümüne verilen isimdir. Oynadığımız oyunlar, uygulamalar, web siteleri yazılıma örnektir. Bu makine komutları çeşitli görevleri yapmak için bilgisayar mühendisleri tarafından tasarlanmışlardır. Gerçek yaşamın her alanında yer alan yazılım elektronik aletlerin birbiriyle uyumlu çalışabilmesini ve haberleşmesini sağlarlar.

Yazılım nedir? Sorunun en yalın cevabı aslında günlük hayatımızda ki alışkanlıklarımız veya gereksinimlerimizlerdir. Şöyle ki; Gün içerisinde bilgisayar veya mobil cihazlar içerisinde ki uygulamaları vs. kullanırken aslında yazılımları kullanırız. Bu sebeple yazılımlar elektronik aletlerin kullanılabilirliğini arttırırken günlük hayatımızı da oldukça kolaylaştırır. Mantığı elektronik aletlerden biraz farklı olan yazılımı iki kategoriye ayırmak mümkün. Bu kategoriler;

• Bilgisayar Yazılımları
• Elektronik Yazılımlar

1. BİLGİSAYAR YAZILIM TÜRLERİ:

Bilgisayar yazılımlarını da içerisinde sistem yazılımları, uygulama yazılımları ve bilgisayar programlama araçları üç gruba ayrılmaktadır.

SİSTEM YAZILIMLARI (SYSTEM SOFTWARE):

Bu yazılım bilgisayar kullanımı için gerekli ana fonksiyonları sağlar. Sistemin yürütülmesine ve bilgisayar donanımına yardımcı olur. Bağımsız donanım sistemlerinin birlikte çalışmalarından sorumludur. Bilgisayar donanımının ve uygulama yazılımının çalıştırılması için bir ortam sağlar. Ayrıca sistem yazılımı, yazılım geliştirme araçlarını tanımlamak için de kullanılır.

• Aygıt Sürücüleri
• İşletim Sistemleri
• Hizmet Programları
• Pencere Sistemleri
• Sunucular gibi kombinasyonlar içerir.
• En temel sistem yazılım türleri: Bilgisayar BIOS’u ve aygıt yazılımı ve İşletim sistemi (Microsoft Windows, Linux ve Mac OS X…) farklı işlevlerle çalışırlar.
• Bilgisayar BIOS’u ve aygıt yazılımı, Bilgisayarın içindeki donanımı çalıştırmak ve kontrol etmek için tasarlanmıştır.
• İşletim sistemi (Microsoft Windows, Mac OS X ve Linux…), hafıza ile diskler arasında veri alışverişi sağlar. Aynı zamanda monitöre görüntü sağlamak için işlemler de gerçekleştirir.
• Yardımcı Yazılımlar: Bilgisayarın optimize edilmesini, analiz edilmesini ve yönlendirilmesini sağlar.
   

UYGULAMA YAZILIMLARI (APPLİCATİON SOFTWARE):

En temel yazılım işletim sistemidir. Amacı bilgisayarda yapılan bir komutu veya görevi yapmaktır. Kullanıcılara hızlı bir kullanım sunarken aynı zamanda uygulama yazılımlarının çalıştırılmasını ve denetlenmesini de sağlar. Örneğin;

• Çek, senet, bordro, stok kontrol, kütüphane kayıtları ve benzeri kullanıcılara pratik çözümler sunan uygulamaların,
• Banka müşterilerinin hesaplarını tutan sistemlerin,
• Web programları, ofis programları ve tüm oyun uygulamalarının kontrol programıdır.

 

UYGULAMA YAZILIM ÇEŞİTLERİ

Diğer bir bilgisayar yazılım türüde uygulama yazılım çeşitleridir. Uygulama yazılımı yazılan kodları bilgisayar diline dönüştürerek donanımlara komut verir. Bu sayede elektronik cihazınız (bilgisayar veya makin vb.) uygun uygulamayı çalıştırır.

Değişik amaçlara hizmet etmesi için kodlanmış binlerce uygulama yazılımı bulunmaktadır. Örneğin antivirüs programları, resim yapmak için kullanılan Point, Excel, Word gibi tüm uygulamalar uygulama yazılımıdır.

1. Genel Amaçlı Uygulama Yazılımları: Bu yazılım çeşidini ilk olarak kendi içinde dört gruba ayırabiliriz:

• Ev ve Eğitim Uygulamaları
• İnternet Uygulamaları
• Kişisel Verimlilik Uygulamaları
• Multimedya ve Grafik Uygulamaları

Alt başlıklardan da anlaşıldığı üzere günümüz bilişim dünyasında bilgisayarlar için tasarlanmışlardır. Hayatın her alanında kullanıcılara kolaylık sağlayan birçok işleve sahiptirler.

2. Özel Amaçlı Uygulama Yazılımları: Belirli sınırlar dahilinde kullanılabilen aynı zamanda bilgisayarların özel işlevler yapabilmesi için geliştirilmiş yazılımlardır. Analiz ve karar verme, programlama, planlama koordinasyon ayrıca organizasyon süreçlerinde de yardımcı olmak üzere kullanılabilirler.

ELEKTRONİK YAZILIMLAR

Bir veya birden fazla görevin yapılması için yazılan, sanayideki büyük cihazlardan mikro boyutta ki cihazlara kadar hemen hemen her alanda kullanılan, çoğunlukla işlemcinin pin giriş ve çıkışına göre düzenlenmiş sensörler sayesinde veri okumak-işlemek, giriş-çıkışlara bağlı olan motor veya led benzeri elektronik cihaza bir komut yaptırmak amacıyla yazılan yazılımlardır.

Bu noktada bilgisayar dili ve elektronik yazılım dili arasında birçok ortak dil mevcuttur. Bu sebeple her iki dilde birbirine oldukça fazla benzemektedir. Birbirlerinden ayrıldıkları nokta ise şöyledir;

Elektronik yazılımlar da kodlanan işlemci her zaman bir elektronik devreye veya gerekli durumlarda mekanik bir tasarım ile birlikte kullanılması gerekmektedir.

PROGRAM YAZILIMLARI:

Bu yazılım bilgisayardan tamamen ayrı gerçekleşir ve sistem yazılımları oluşturmak için kullanılır. Program yazılımların da sadece program üzerinde kodlamalar yapılır. Bu yazılım için programlama dilleri kullanılır. 130’dan fazla programlama dili kullanılmaktadır. Bu programlama dillerinden en çok kullanılanlar:

• Java
• JavaScript
• Cobol
• PHP
• Swift
• C
• C++
• Pascal
• Basic
• Python’dur. (Açık kodlu yazılım olduğu için Python diğerlerinden ayrılır.)

Program yazılımları aracılığıyla tek bir donanım ile birden fazla fayda sağlamanıza destek oluyor. Programlamanın yanı sıra geleceğin teknolojisi olarakta bilinen sanallaştırma yazılımlarıda son dönemde oldukça popürler olmaktadır.

TÜM YAZILIMLAR FAYDALI MIDIR?

Piyasa da üretilen veya kodlanan tüm yazılımlar tabi ki faydalı yazılım değildir. Bu tarz yazılımlardan doğabilecek olumsuz etkilere bilgisayar, telefon veya tablet gibi tüm cihaz kullanıcıları maruz kalabilir. Bu olumsuz durumdan korunmak için belirlenmiş birden çok yöntem mevcuttur. Faydalı olmayan yazılım çeşitlerinden birkaçını ise şöyle açıklayabiliriz;

• Zararlı Yazılım Nedir?

Zararlı yazılım faydalı yazılımlara zarar veren oldukça kapsamlı bir terimdir. Kullanıcı dosyaları içerisinde tahribat yaratan, kullanıcı özel bilgilerini çalan veya kötüye kullanan yazılımlara zararlı yazılım denir. Çoğu zaman bilgisayar gibi programlanabilir tüm aygıtlara kasten zarar vermek veya bu aygıtlardan haksız yararlanmak için yazılmış programlardır. Bir siber suç olan zararlı yazılım genellikle mali kazanç elde etmek amacıyla programlanan virüs çeşidi gibidir.

• Casus Yazılım Nedir?

Casus yazılım, aygıt kullanıcısının onayı alınmadan, kişisel bilgi, belge ve verilerini ele geçirebilen yazılımlardır. Hedef seçilen aygıt üzerinden yapılan tüm hareket, iletişim ve alışkanlıklarınızı aktarır aynı zamanda bilgisayarınızın veya mobil cihazınızın yapılandırmasını değiştirmektedir.

GÜVENLİK YAZILIMLARI NELERDİR?

Güvenlik yazılımları tüm aygıt kullanıcılarını tehdit eden zararlı yazılımlardan korunmak için programlanmış yazılımlardır. Bu yazılım çeşidine her kesimden kullanıcı ihtiyaç duyabilmektedir. Şöyle ki; kişisel bir bilgisayarın veya kurumsal düzeyde kullanılan bir şirketin veri güvenliği için güvenlik yazılımına ihtiyaç duyulur.

Güvenlik yazılımları zararlı yazılımları oluşturabileceği tahribattan bilgisayarı ve veri tabanını korur. Bu koruma amacına veritabanı yazılımlarıda destek olmaktadır.

 

DİĞER YAZILIM ÇEŞİTLERİ

Hizmet Yazılımları Nedir?

Genel sistem destek işlemlerini yapmak için programlanan ve kullanılan yazılımlar hizmet yazılımları olarak adlandırılır. Diskleri biçimlendirmek, disklerdeki programları kopyalamak, dosyaları kopyalamak, dosya transferi, dosya temizleme, virüs temizleme gibi işlemleri gerçekleştirmek için tasarlanmış bir yazılım türüdür. Çoğu işletim sistemi hizmet yazılımlarının yaptığı işlemleri yapar fakat bazı istisna durumlarda hizmet yazılımları ayrı olarak bu gibi işlemleri daha iyi ve güçlü bir şekilde gerçekleştirebilir.

Özgür Yazılım Nedir?

Kullanıcıların yazılım üzerinde diledikleri gibi değiştirme, kopyalama, dağıtma, çalıştırma veya geliştirme işlemlerini özgürlükle sağlayan bir yazılım çeşididir. Kodlanan yazılımın özgür yazılım olabilmesi için gereken şartlar şunlardır;

• Hertürlü amaç için kodlanan yazılımı çalıştırma özgürlüğü sağlaması gerekmektedir.
• Üretilen yazılımın kaynak koduna ulaşabiliyor olmak gerekmektedir. Bu sebeple programın nasıl çalıştığını öğrenebilmek gerekmektedir.
• Programın kopyalarını dağotabilme özgürlüğüne sahip olmak.
• Toplumun tümüne yarar sağlayabilen bir program geliştirme ve bu programı yayınlayabilme özgürlüğüne sahip olan kullanıcıların olduğu yazılım özgür yazılımdır.